Cyberzaburzenia / Cyberuzależnienia

Krzysztof, 15 lat, uczeń podwarszawskiej miejscowości - słowa wypowiedziane w trakcie spotkania terapeutycznego, w związku z ciągłym nadużywaniem technologii cyfrowych: "Chcecie mi zabrać dzieciństwo. Mam prawo używać telefonu i gier tyle, ile chcę. Nie rozumiecie mnie."
Roksana, 16 lat, uczennica technikum, Warszawa - słowa wypowiedziane na spotkaniu z psychologiem szkolnym: "Nic im do tego, co robię na Facebooku, to są moje zdjęcia, nie ich. Będę pisać to, co chcę i nikt mi tego nie zabroni... I co z tego, że zamieściłam swoje zdjęcia w bieliźnie, to moje ciało, będę robiła to, co chcę."
Małgorzata, mama 15 latka, Otwock: "Potrzebujemy niemal czołgu, aby go wyciągnąć z domu. Ciągle na coś i komuś musi odpowiadać, a przy tym nie potrafi odłożyć tej odpowiedzi na późniejszy czas. Jest cały czas on-line."
Bartosz, ojciec 15 latka, Książenice: "Lekcje robi po łebkach, byle tylko szybciej, a później siada do konsoli. Czasami nawet na 4-5 godzin bez przerwy. Gdy mu powiedziałem, że wyłączę to powiedział, że nie będzie się uczył."
Renata, mama 14 latki, Krasne: "Nie potrafi nam wyjaśnić, po co jest jej telefon, kiedy się kąpie w łazience. A przecież wtedy jest pod prysznicem. Gdy próbujemy o tym rozmawiać, podnosi głos."
Krzysztof, 15 lat, w trakcie terapii: "Kiedy gram to się uspokajam, jest mi dobrze. Musze grać i oni tego nie rozumieją..., kiedy będę grał, jak nie teraz, to są moje najlepsze lata, potem będę musiał zapier...ć jak oni teraz. Dlaczego chcecie mi zabrać dzieciństwo."
Przypadek 7 letniej Zosi (CPS6/2019): dziecko od urodzenia miało kontakt z TV, a od chwili, gdy zaczęło chodzić - z telefonem komórkowym mamy. Gdy dziewczynka miała 3 lata, mama puszczała jej bajki na smartfonie w trakcie usypiania. Po roku dziecko jadło tylko przy bajkach emitowanych na tablecie, a zasypiało jedynie przy włączonym telewizorze. Brak kontaktu ze światem cyfrowym wywoływał u niego gwałtowny płacz i agresję. Zdiagnozowana przyczyna: Zbyt wczesny kontakt dziecka z przekazem cyfrowym.

Jednym z pierwszych sygnałów pojawienia się ryzyka cyberzaburzeń jest powtarzająca się wielozadaniowość dziecka, które stara się wykonywać wiele czynności na raz, przy czym zawsze jedną z nich jest korzystanie z technologii i narzędzi cyfrowych (np. toaleta z oglądaniem filmików; przeglądanie SMS-ów lub Facebooka w trakcie posiłku; odrabianie lekcji z równoległym zaglądaniem do sieci).

Znaczna część rodziców nie ma świadomości, z jaką siłą i intensywnością współczesne technologie cyfrowe i zawarte w nich treści, oddziałują na dzieci i nastolatków. Edukacja w tym zakresie, szczególnie poszerzanie praktycznych kompetencji, jest wymogiem czasu.

Długotrwały stan nadużywania technologii cyfrowych prowadzi do pojawienia się szkód psychicznych i somatycznych.
Wszystkie typy uzależnień rozwijają się u dzieci i nastolatków znacznie szybciej niż u osób dorosłych. Ich leczenie jest trudniejsze.
Jednym z wyników cyberzaburzenia może być pojawienie się krótkowzroczności, zespołu suchego oka i problemów bezsenności (Dębski, 2019).
Przeciążenia informacyjne dziecka jest istotna przyczyna pojawienia się stresu jako wynik nieuniknionego braku możliwości przetworzenia wszystkich docierających do niego informacji (Dębski, 2019).
Niedobór snu obniża koncentrację, efektywność uczenia się, zdolności rozwiązywania problemów oraz zwiększa ryzyko różnych błędów.
To, co dzieci widzą i słyszą z cyberświata, będzie kształtowało ich stosunek do świata realnego. Ten wpływ jest zdecydowanie większy niż o tym myślimy. Modelowanie dostępu do Internetu jest WYMOGIEM.

Wskazówki profilaktyczne przedstawione w książce:

Postaw na biurku dziecka miseczkę nasion dyni, czekolady (ponad 60% kakao) i słonecznika oraz 2,3 szklanki wody. Systematycznie spożywanie będzie miało wpływ na jego nastrój.
Jeśli dziecko jest silnie rozemocjonowane graniem lub zakończeniem gry, nie prowadź z nim rozmów. Usiądź, zajmij się swoimi sprawami, poczekaj 20-30 minut. Uspokój się. Nigdy nie wyrywaj urządzeń cyfrowych z rąk dziecka.
W takim stopniu jak to możliwe, należy sprawdzić, czy widzimy zdenerwowanie i panikę dziecka w chwili, gdy korzystanie z cybertechnologii jest utrudnione. Reakcje dziecka nie obejmują tylko zachowań fizycznych - mowy ciała, ruchu gałek ocznych, widocznego zaczerwienienia skóry, sposobu wypowiadania się (głośnie, emocjonalne), ale także pojawiają się drżenie rąk, jąkanie, zachowania agresywne wobec przedmiotów, płacz.
W takim stopniu jak to możliwe, starajmy się przy niektórych aktywnościach sieciowych być blisko dziecka: "Co tam ciekawego widzisz, Kasiu?" "A może Tomku, razem poszukamy nowych butów dla ciebie?" W przypadku dobrych wyborów nagradzajcie dziecko słownie.
Jest wielce prawdopodobne, że „ucieczki” dzieci i nastolatków w cyberświat są następstwem coraz słabszych i nieregularnych więzi społecznych pomiędzy nimi a ich rodzicami. Im większa „atomizacja” członków rodziny, tym większe ryzyko cyberzaburzeń.
Zanim dziecko otrzyma dostęp do internetu, konieczne jest ustalenie z nim wszelkich zasad aktywności w sieci, w tym dotyczących informowania rodziców o doświadczonych cyberzagrożeniach. To jest zasada fundamentalna, od której nie powinno się odstępować.
Na 1-2 godziny przed snem dziecko nie powinno korzystać z żadnych Technologii Cyfrowych. Lepiej, aby bawiło się klasycznymi zabawkami, czytało lub słuchało naszego czytania. Może to być także forma osobistej interakcji z dzieckiem: "chodź, zrobimy na jutro śniadanie do szkoły." W przypadku dzieci do 13-14 roku życia zasadne jest, aby urządzenia cyfrowe były w nocy poza ich pokojem. Wieczorem (ciemne popołudnia) korzystanie z urządzeń cyfrowych powinno być realizowane przy zapalonym świetle głównym.
Jeśli kupujesz gry zwróć uwagę czy są dostosowane wiekowo do twojego dziecka. Pomogą ci w tym oznaczenia PEGI.

Zainstaluj program ochronny:

Opiekun dziecka w internecie: www.opiekun.pl
Beniamin: www.beniamin.pl
Norton Family Premier: www.family.norton.com/web
Kaspersky Safe Kids: www.kaspersky.pl/safe-kids

Zanim dasz dziecku telefon, komputer tablet itp. ustal najpierw zasady korzystania z tych urządzeń.

Pamiętaj, że to TY decydujesz o tym, ile czasu dziecko może korzystać z Technologii Cyfrowych a nie odwrotnie.

Informacje, które zamieściłam oraz wiele innych znajdą Państwo w książce pt. "Cyberzaburzenia / Cyberuzależnienia", autorzy: Mariusz Z. Jędrzejko, Agnieszka Taper, Tomasz Kozłowski.

Serdecznie polecam.

Wróć