Nie dajmy dzieciom zgasnąć - depresja i przemoc psychiczna wśród młodzieży
Jesień to czas, gdy wielu z nas odczuwa spadek energii i gorszy nastrój. Krótsze dni, mniej słońca, więcej obowiązków. Ale dla niektórych dzieci i nastolatków to coś znacznie poważniejszego - początek depresji. W połączeniu z hejtem w sieci, przemocą psychiczną i presją rówieśniczą może to prowadzić do dramatycznych konsekwencji, w tym myśli samobójczych.
Przemoc rówieśnicza - jak wygląda naprawdę?
Przemoc rówieśnicza to nie tylko bójki na szkolnym korytarzu. To również:
- wyśmiewanie i poniżanie,
- izolowanie z grupy,
- rozprzestrzenianie plotek,
- cyberprzemoc: hejt w mediach społecznościowych, ośmieszające zdjęcia i komentarze.
Wiele z tych zachowań nie zostawia siniaków, ale pozostawia rany, które goją się znacznie dłużej.
Jak rozpoznać, że dziecko potrzebuje pomocy?
Depresja u dzieci często wygląda inaczej niż u dorosłych. Zamiast smutku mogą pojawić się:
- wybuchy złości, drażliwość, izolowanie się od bliskich,
- nagła zmiana zachowania lub zainteresowań,
- spadek ocen, trudności z koncentracją,
- problemy ze snem lub apetytem,
- skargi na bóle brzucha czy głowy bez przyczyny,
- wypowiedzi w stylu: „nic nie ma sensu”, „lepiej by było, gdybym zniknął”.
Nie bójmy się mówić o emocjach
- Rozmowa o samopoczuciu dziecka nie jest oznaką słabości, ale troski. Każdy młody człowiek potrzebuje dorosłego, który zauważy, wysłucha i pomoże nazwać emocje. Wspierajmy, pytajmy, interesujmy się. Bo czasem jedno szczere pytanie: „Jak się czujesz?” może uratować życie.
- Stwórz bezpieczną przestrzeń
- Upewnij się, że dziecko czuje się zaakceptowane i wysłuchane, bez oceniania.
- Wybierz spokojny moment, bez pośpiechu i rozpraszaczy.
- Daj znać, że jesteś obok i gotowy słuchać, nawet jeśli dziecko nie chce od razu rozmawiać. „Widzę, że ostatnio jest Ci ciężko. Chcę Ci pomóc, jeśli tylko będziesz chciał/chciała porozmawiać”.
- Słuchaj, nie poprawiaj
- Nie bagatelizuj uczuć dziecka („inni mają gorzej”, „weź się w garść”) to tylko pogłębia poczucie winy.
- Staraj się parafrazować i potwierdzać emocje: „Rozumiem, że czujesz się smutny i zmęczony. To musi być bardzo trudne.”
- Dziecko nie zawsze potrafi nazwać swoje emocje - pomóż mu to zrobić, nie narzucając interpretacji.
- Pokaż wsparcie i nadzieję
- Daj dziecku poczucie, że nie jest samo i że jego uczucia mają znaczenie.
- Nie obiecuj, że „wszystko będzie dobrze”, ale raczej: „Zrobimy wszystko, żeby było Ci trochę lepiej. Nie musisz być z tym sam.”
- Nie zastępuj specjalisty
- Depresja nie jest oznaką słabości, tylko chorobą, która wymaga pomocy specjalisty (psychologa, psychiatry dziecięcego).
- Zachęć do wspólnej wizyty :„Myślę, że rozmowa z kimś, kto zna się na takich uczuciach, mogłaby Ci pomóc. Mogę pójść z Tobą.”
- Uważaj na sygnały ostrzegawcze Jeśli dziecko mówi o:
- braku sensu życia,
- chęci zniknięcia, śmierci, samookaleczenia, potraktuj to zawsze poważnie. Nie zostawiaj dziecka samego,
Najważniejsze w takich chwilach jest to, by dziecko nie czuło się samo. A kluczem do pomocy jest rozmowa - szczera, spokojna i pełna empatii.
- Jak rozmawiać z dzieckiem, które cierpi? Przede wszystkim - z miłością i uważnością. Dziecko z depresją często nie potrafi nazwać swoich emocji, niekiedy też boi się o nich mówić. Dlatego tak ważne jest stworzenie atmosfery bezpieczeństwa. Zamiast zadawać pytania w stylu „Dlaczego jesteś smutny?”, lepiej powiedzieć: „Widzę, że jest ci trudno. Chcesz mi o tym opowiedzieć?” - to sygnał, że jesteśmy gotowi słuchać, a nie oceniać.
- Nie zawsze dziecko będzie chciało mówić od razu - to naturalne. Czasem lepiej po prostu być obok: wspólnie obejrzeć film, pójść na spacer, spędzić spokojny czas. Sama obecność i wsparcie mogą być dla młodej osoby ogromnym oparciem.
- Kiedy szukać pomocy specjalisty Rodzic, nauczyciel czy opiekun nie musi - i nie powinien, radzić sobie z depresją dziecka sam. Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż dwa tygodnie, a dziecko wyraźnie traci chęć do życia, konieczna jest pomoc psychologa lub psychiatry dziecięcego. Profesjonalne wsparcie może uratować zdrowie, a czasem nawet życie młodego człowieka. Rozmowa z dzieckiem w depresji to niełatwe zadanie - wymaga cierpliwości, empatii i odwagi, by przyznać: „Nie wiem, co zrobić, ale chcę pomóc.” Najważniejsze, by dziecko czuło, że nie jest samo i że ma obok siebie dorosłych, którzy słuchają, a nie oceniają. Bo właśnie od słów i czułej obecności często zaczyna się droga ku zdrowieniu.
To bardzo ważne, gdy szukasz pomocy: poniżej znajdziesz kontakty do instytucji w powiecie pruszkowskim / gminie Nadarzyn, które mogą wesprzeć dzieci w kryzysie psychicznym:
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Nadarzynie (GOPS Nadarzyn)
ul. Mszczonowska 24, 05-830 Nadarzyn; telefon / fax: 22 739 73 20
E-mail: gops@nadarzyn.pl
|
· Sekcja Wsparcia Rodziny tel. 22 739 73 11 (Placówka Wsparcia Dziennego „Ognisko Tęcza”) , ul. Kościelna 2, 05-830 Nadarzyn
· Sekcja Pomocy Środowiskowej tel. 22 739 73 20
· Zespół Interdyscyplinarny (przeciwdziałanie przemocy domowej)
· Pełnomocnik Wójta ds. uzależnień tel.22 739-73 20 |
Centrum Medyczne Nadarzyn (Samodzielny Publiczny Gminny ZOZ)
ul. Graniczna 4A, 05-830 Nadarzyn
Telefon rejestracji: 22 739 48 40
E-mail: rejestracja@cmnadarzyn.pl
|
Poradnia Zdrowia Psychicznego (Centrum Zdrowia Psychicznego) |
|
ul. Michała Drzymały 19/21, 05-800 Pruszków |
|
Telefon: 22 758 77 75 |
Jeśli jesteś w kryzysie psychicznym i potrzebujesz specjalistycznej porady, wsparcia lub innej formy pomocy, zacznij od skorzystania z jednej z poniższych infolinii pomocowych.
• 800 70 22 22 - Centrum Wsparcia dla
Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym Bezpłatnie. Całą dobę. 7 dni w tygodniu
• 800 12 12 12 - Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Bezpłatnie. Całą dobę. 7 dni w tygodniu
• 116 111 - Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży Bezpłatnie. Całą dobę. 7 dni w tygodniu
• 116 123 - Poradnia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym (Kryzysowy Telefon Zaufania). Bezpłatnie. Całą dobę. 7 dni w tygodniu
• 112 - W razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia. Bezpłatnie. Całą dobę. 7 dni w tygodniu
Napisz:
Po bezpłatną pomoc psychologiczną i fachowe wsparcie w sytuacji kryzysu
psychicznego można zwrócić się do specjalistów również za pośrednictwem czatu
lub e-maila, m.in. na poniższych stronach internetowych:
• SOS Czat dla dzieci i młodzieży Rzecznika Praw Dziecka
www.brpd.gov.pl/sos-czat
• Platforma wsparcia, przeznaczona dla osób doświadczających kryzysu psychicznego, emocjonalnego, ekonomicznego czy prawnego
www.116SOS.pl
www.116sos.pl/formularz
• Napisz do specjalisty portalu Życie warte jest rozmowy
www.zwjr.pl/napisz-do-specjalisty
• Czat / kontakt e-mail ze specjalistą Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym
www.centrumwsparcia.pl lub www.liniawsparcia.pl
• Napisz do specjalisty Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży
116 111
www.116111.pl/napisz
Przemoc rówieśnicza i kryzysy emocjonalne dzieci to problemy, których nie wolno lekceważyć. Każde dziecko zasługuje na uwagę, bezpieczeństwo i dorosłych, którzy potrafią dostrzec pierwsze sygnały, zanim pojawi się realne zagrożenie. Nasza uważność, empatia i gotowość do działania mogą stać się dla młodego człowieka tarczą, która ochroni go przed poczuciem samotności i bezradności.
Pamiętajmy - rozmowa, wsparcie i szybka reakcja mogą zmienić bieg wydarzeń. A czasem to właśnie jeden uważny dorosły staje się dla dziecka początkiem drogi do zdrowia, spokoju i odzyskania nadziei.
Asystent Rodziny GOPS
w Nadarzynie
Agnieszka Knapińska
